همشهری آنلاین – آرش نهاوندی: انتشار فیلمی از خشک شدن درختان چنار یک ملک نوساز در خیابان ولیعصر واکنش مدیران شهری، اعضای شورای شهر تهران و مقامات قضایی پایتخت را در پی داشت، تا جایی که رئیس کل دادگستری استان تهران، محیط زیست شهری را از مصادیق حقوق عامه معرفی کرد و گفت:« در صورت احراز تعدی به حقوق عمومی جامعه (در قضیه خشک شدن این ۱۲ اصله درخت) با جدیت برخورد خواهد شد.»
این اتفاق موجب شد تا بار دیگر بحث حفاظت از درختان و نحوه برخورد با متخلفان داغ شود و این سئوال مطرح شود که سایر کشورها در این حوزه چگونه عمل می‌کنند. حفاظت از درختان در سایر کشورها چارچوب قانونی خاص خود را دارد و در کشورهای مختلف قوانینی برای برخورد با متخلفانی که مبادرت به قطع درخت یا آسیب زدن به محیط زیست شهری کرده‌اند، تدوین و تصویب شده است و هر یک از کشورها تلاش می‌کنند با تکیه بر این قوانین زمینه حفاظت از محیط زیست به خصوص در محدوده شهری را مهیا کنند.
قطر ؛ ۲۰۰۰ ریال جریمه قطع درخت
بر اساس ماده پنجم قانون قانون شماره ۳۲، مصوب سال ۱۹۹۵، که به منظور پیشگیری از آسیب رسانی به زیست بوم گیاهان و اکوسیستم‌ها در کشور قطر تصویب شده است، «تمام کسانی که درختان را ببرند، از ریشه درآورند، بسوزانند، انتقال دهند یا برگ‌هایشان را بکنند و به آن‌ها هر نوع آسیب دیگری برسانند، حداکثر سه ماه زندان و دست کم ۲۰۰۰ ریال قطر جریمه در نظر گرفته خواهد شد، در صورت تکرار هر یک از این تخلفات در نوبت بعدی جریمه دو برابری دریافت خواهد شد. فرد جریمه شده همچنین باید غرامت و خسارت آسیب‌های وارده به محیط زیست را نیز پرداخت کند.»
هند؛ قانون یک قرنی مقابله با تخلف قطع درخت
بر اساس قانون حفظ منابع جنگلی هند مربوط به سال ۱۹۲۷ که به منظور مدیریت و حفظ مناطق جنگلی در این کشور به تصویب رسید، اگر هر فردی درختی را به هر دلیلی بدون دریافت مجوز از بخش مدیریت جنگل، قطع کند، به پرداخت جریمه‌ای معادل ۱۰ هزار روپیه یا سه ماه زندان مجکوم خواهد شد، علاوه بر این خسارت قطع درخت نیز از فرد خاطی گرفته خواهد شد. مسولان شهری دهلی نیز در حال بررسی تخلفات انجام شده در زمینه قطع درختان یا آسیب رساندن به پوشش گیاهی این شهر در ۲۰ سال گذشته هستند.
به گزارش تایمز هند، سازمان جنگل و حیات وحش دهلی در حال بررسی تخلفات محیط زیستی رخ داده از سال ۲۰۰۲ تا ۲۰۱۰ در این شهر و بررسی جریمه‌های معوق ناشی از این تخلفات است. در طرح این نهاد تمام جریمه‌های پرداخت نشده به دلیل قطع درختان، و عدم پرداخت خسارت ناشی از آن دوباره مورد ارزیابی می‌شود و اگر فردی که ۲۰ سال قبل مرتکب تخلف در این زمینه شده باشد، امروز باید جریمه یا خسارت بیشتری بپردازد.
آلمان؛ می‌توانید شاخه درخت همسایه خود را هرس کنید
بر اساس قانون فدرال حفاظت از محیط زیست آلمان، دربسیاری از مواقع مالک می‌تواند درختی که در ملک او قرار دارد را قطع کند. البته برای قطع درختان حتی در ملک شخصی نیز استثناءهایی وجود دارد که باید آن را لحاظ کرد، مواردی نظیر اینکه در چه زمان‌هایی و چه تعدادی از درخت‌های ملک قطع شده‌اند. در این میان حتی ضخیم بودن قطر تنه درخت که نشان از قدمت آن است، می‌تواند باعث ممنوعیت بریدن درخت در ملک شخصی فرد شود. البته اجرای این قانون فدرال ممکن است که در هر ایالت آلمان متفاوت و استثناهایی برای آن در نظر گرفته شده باشد.
به گزارش آسوشیتد پرس، در سال ۲۰۲۱ دادگاه عالی فدرال آلمان در شهر برلین حکمی غیر عادی صادر کرد که بر مبنای آن، در صورتی که شاخه درخت از ملک همسایه به ملک دیگر تجاوز کرده باشد و مالک درخت آن را هرس نکرده باشد، همسایه‌ای که شاخه درخت ملک همجوار به ملک وی تجاوز کرده باشد، می‌تواند آن را هرس کند.
آمریکا؛ زندان و جریمه برای فرد قطع کننده درخت
براساس قانون قدرال امریکا مصوب ال ۱۸۵۳ که تا سال ۱۹۹۶ دچار تغییر شد، هر فردی که به طور غیر قانونی درختی را قطع یا به طور ناخواسته درخت در حال رشدی را تخریب کند یا به آن آسیب بزند - که آن درخت در هر سرزمین متعلق به ایالات متحده باشد یا طبق قانون جزو درختان حفاظت شده یا خریداری شده توسط دولت آمریکا برای استفاده عموم باشد یا تحت مالکیت هر قبیله رنگین پوست امریکایی شناخته شود- در صورت احراز تخلف، فرد متخلف طبق این ماده قانونی، حداکثر به یکسال به زندان یا پراخت جریمه نقدی محکوم خواهد شد.
قانون به مجریان خود اجازه داده است که در صورت شدید بودن مورد تخلف، به طور همزمان مجازات زندان و جریمه نقدی برای فرد خاطی در نظر گرفته شود. در آمریکا قطع درختان ملک شخصی غیر قانونی تلقی نمی‌شود، باید توجه داشت که هر شهر و بخش، قوانین حفاظت درخت مختص به خود را دارند که در این زمینه باید از قوانین محلی پیروی کرد.
آفریقای جنوبی، جریمه سنگین برای بریدن هر درخت خارج از ملک شخصی
طبق قوانین آفریقای جنوبی هیچ فردی مجاز نیست هیچگونه درخت بومی را در جنگل‌های طبیعی این کشور یا هر جنگل دست‌ساز بشر که منطقه حفاظتی محسوب می‌شود، قطع، تخریب یا جابه‌جا کند. بر اساس قوانین شهری در آفریقای جنوبی، هیچ شهروندی در افریقای جنوبی مجاز نیست، درختانی بیرون از محوطه ملک خود را قطع کند، شاخه‌ها یا بخشی از ان را ببرد و آن را هرس کند.
اگر فردی از این قانون تخطی کند، جریمه یا به مدت معینی به زندان محکوم خواهد شد و حتی در صورتی که تخلف فرد در این زمینه مهم و بزرگ تشخیص داده شود، هم به زندان و هم پرداخت جریمه محکوم خواهد شد. هر فردی که به طور تصادفی یا عامدانه درختی را از بین ببرد، از او برابر با ارزش درخت در رخواست خسارت و غرامت خواهد شد. جریمه در نظر گرفته شده برای فرد خاطی نیز حداکثر ۲۰۰۰ رند (واحد پول آفریقای جنوبی) خواهد بود. این جرم همچنین می‌تواند حداکثر شش ماه زندن را در پی داشته باشد.
نظر شما